کد مطلب:3744 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

راز عزت ديپلماسي ايران در جهان در چيست؟

بيان واقعيت امر در روابط بين المللي، نياز به تحقيقات كارشناسي عميق و دراز مدت دارد، لكن حقيقت امر اين است كه، روابط بين المللي در حكومت اسلامي مانند ابعاد ديگر حكومت اصول و شرايط خاص دارد. امام خميني ( در بيان مشخصهها و اصول روابط بين المللي در حكومت ديني، در پاسخ خبرنگار ميفرمايند:

حكومت اسلامي، حكومتي است آزاد و مستقل و روابطش با شرق و غرب به يك نحو است و اگر آنها روابط حسنه داشته باشند، دولت اسلام هم با آنها روابط حسنه دارد و اجازه نميدهيم كسي در مقررات مملكتمان دخالت كند.

در خصوص ماهيت روابط بين المللي نيز كلام امام بسيار عميق و قابل توجه است. ايشان در پاسخ به پرسش خبرنگاري كه پرسيد آيا شما قراردادهايي را كه با كشورهاي خارجي امضاء شده حفظ خواهيد كرد؟ فرمودند:

ما از مضمون و مواد مندرج در اين قراردادها اطلاعي نداريم يعني شاه هرگز ملتها را از مفاد اين قراردادها مطلع نكرده و از مردم ايران مخفي نگه داشته. وليكن حكومت آينده آن را مجدداً مورد بررسي قرار ميدهد و از آنها آنچه را با منافع و مصالح ملت ما موافق نباشند لغو ميكند، ولي در نوسازي كشور از همه امكاناتي كه دولتهاي خارجي مايل باشند در اختيار ما بگذارند، با حفظ آزادي و استقلال كشور، بر اساس احترام متقابل از آن امكانات استفاده ميكنيم و قراردادهايي منعقد مينماييم.

امام در بيانات خود ماهيات روابط بين المللي را منطبق بر مصالح و منافع ملي در حكومت ديني ميدانند، به اين معنا كه مصالح و منافع ملي است كه روابط بين المللي را در حكومت اسلامي شكل ميبخشد.

مصالح ملي و مصلحت نظام از اصول ثابت و غير قابل تغييري است كه در حكومت اسلامي همواره بايد مورد توجه قرار گيرد كه در تاريخ حكومت ديني جلوههاي خاصي را از توانمندي ديني در حل دشواريهاي اجتماعي، سياسي و... به مرحله ظهور و بروز رسانده است. البته مصالح ملي و مصلحت نظام در انديشه و حكومت ديني تعريفي خاص دارد و حدود آن متناسب با اهداف فلسفه ديني و حكومت ديني است و با مصالح ملي در حكومتهاي غير ديني تفاوت دارد كه اين تفاوت به مفهوم محدوديت مصالح ديني نيست.

اين اصل حاكم و جاري است كه روابط بين المللي را در حكومت اسلامي بسيار دقيق و حساس ميكند. از يك سو روابط بين المللي ضروري در حكومت و از سوي ديگر محدوده روابط با توجه به مصلحت نظام و مصالح ملي و حساسيت بر راههاي ورود و سلطه كافران به عنوان شرط حاكم بر روابط بين الملل كه ابعاد متفاوتي هم دارد، همواره بايد در حكومت اسلامي با پژوهش، تجزيه و تحليل جامع و جهاني و بدور از شتابزدگي و نگاه تاريخي تحقق يابد. اين مهم بدان علت است كه در اين سوي موضوع مصلحت اسلام و مسلمانان بايد بدون هيچ تسامح و غفلت مورد توجه باشد و در آن سوي مصلحت نبايد راهسازي براي سلطه كافران كند. البته اين از مصاديق باب تزاحم است كه به تناسب ابعاد موضوع بايد نخبگان هر بخش ديدگاههاي خود را ارايه دهند و مجموعهاي از نخبگان با جمعنگري و ارزيابي آن اهم و مهم را در مسأله تبيين كرده و تشخيص دهد. اين حركت كارشناسانه هيچ گاه نبايد متوقف شود و هر لحظه بايد از انطباق حكم بر موضوع اطمينان حاصل شود چرا كه بر روابط بين الملل عوامل متعددي هر لحظه تأثير ميگذارد، به تعبير ديگر، چون روابط بين المللي هميشه در حال دگرگوني است اين موضوع هميشه متغيير بايد در حال پيگيري و شناخت باشد.

برگرفته از:

1. فصلنامه حكومت اسلامي، شماره 12

2. صحيفه نور، مجموعه سخنان امام خميني (، ج4